4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre hukukumuzda çekişmeli ve anlaşmalı olmak üzere iki çeşit boşanma davası vardır.
Anlaşmalı boşanma, eşlerin, kendi aralarında nafaka, mal paylaşımı, çocuğun velayeti gibi konularda özgür iradeleriyle anlaşarak evlilik birliğini sona erdirmesidir. Çoğu zaman çekişmeli olarak açılan boşanma davaları dava sürecinde anlaşmalı boşanmaya dönmektedir. Veyahut anlaşmalı olarak açılan boşanma davaları dava sürecinde taraflardan birinin vazgeçmesiyle çekişmeli boşanma davasına dönmektedir.
Anlaşmalı Boşanmanın Şartları
1. Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
2. Eşler boşanmak için birlikte mahkemeye başvurmalı ya da bir eş diğerinin açtığı davayı kabul etmelidir.
3. Taraflar, duruşmada bizzat hazır bulunmalıdır. Her iki taraf iradelerini bizzat hakim huzurunda dile getirmelidir.
4. Taraflar, boşanma ve diğer konularda anlaşmış olmalıdır.
5. Tarafların yaptığı anlaşma, hakim tarafından uygun bulunmalıdır. Uygun bulmaz veya gerek görürse hakim özellikle çocuklara ilişkin konularda değişikliğe gidebilecektir.
Taraflar anlaştıkları hususlarda protokol düzenlerler. Bu protokolde mal paylaşımı, varsa çocukların velayeti, velayet verilmeyen taraf için çocukla kişisel ilişki kurulması adına anlaşılan günler ve şartlar taraflarca belirlenir. Ortak evde kimin kalacağı, kişisel malların nasıl geri verileceği, nafaka, maddi – manevi tazminat ödemelerine kadar bütün hususlar bu protokolde yer almalıdır. Tarafların anlaşmada belirlemiş oldukları maddi-manevi tazminat, nafaka, çocukların velayeti gibi hususlar hâkim tarafından uygun bulunmalıdır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde bulundurarak, anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Ancak hâkimin yapmış olduğu bu değişiklikler taraflarca kabul edildiği takdirde anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir (TMK 166/3). Aksi halde dava, çekişmeli boşanma davasına dönüşür.
· Anlaşmalı boşanma davasında Aile Mahkemesi görevlidir. Boşanma davasında, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı (6) aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesi yetkilidir.
Gerekçeli karar dava açıldıktan ve duruşma olduktan sonra 1 ay içerisinde yazılmaktadır. Gerekçeli kararın yazılıp yazılmadığı mahkemeden öğrenilebilir. Gerekçeli kararın yazılmasından sonra taraflar bizzat mahkemeye gelerek kararı tebliğ almaları gerekmektedir. Aksi takdirde taraflardan birinin talebi üzerine karar tebliğe çıkarılır.
Karar tebliğ edildikten sonra üst mahkemeye başvuru hakkından feragat edildiğine dair dilekçe verilerek kararın kesinleştirilmesi sağlanabilir.Taraflar bu şekilde feragat dilekçesini vermezlerse tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde üst mahkemeye itiraz edilmediği takdirde anlaşmalı boşanma davası kesinleşmiş olur.
Tarafların bu süreçte iradelerinin sakata uğramaması, hata yapmamaları, mağdur olmamaları ve bu süreci hukuka uygun yönetmeleri için avukattan hukuki destek almaları tavsiye edilmektedir.
